پرفسور علی جوان، استاد ایرانی دانشگاه MIT آمریكا از برجسته‌ ترین چهره‌ های علمی جهان در زمینه‌ علوم لیزری و الكترونیك كوانتومی است كه نامش در کنار بزرگان فیزیک جهان همانند تئودور میمن، نیکولای باسوف، گوردون گولد، آرتور لئونارد شالو، رابرت دیک، سی کومار ان پاتل (لیزرشناس هندی)، احمد زویل (دانشمند مصری که جایزه نوبل شیمی را در سال ۱۹۹۹ برد)، دنیس گابور (برنده نوبل فیزیک در سال ۱۹۷۱)، نیکلاس بلومبرگن، چارلز هارد تاونز و الکساندر میخایلوویچ پروخورف در تاریخ علم ثبت شده‌است.

وی به دلیل اختراع نخستین لیزر گازی جهان از اعتبار بین‌ المللی ویژه‌ای در این رشته برخوردار می‌باشد. ایشان در خانواده‌ای تبریزی در تهران در ۵ دی ماه ۱۳۰۵ به دنیا آمد.

پدر وی، حقوقدان و مادرش یك هنرمند بود.“پرفسور علی جوان” كه از همان سالهای اولیه‌ تحصیل، استعداد و علاقه‌ وافر علمی خود را بروز داده بود از سوی معلمان خود به ادامه‌ تحصیل در زمینه‌ فیزیك و ریاضیات تشویق می‌شد.

وی، پس از پایان تحصیلات متوسطه در دبیرستان البرز، در سال 1328 به دانشگاه كلمبیا در نیویورك رفت و تحصیلات خود را در رشته‌ فیزیك ادامه داد. “پرفسور جوان“ كه در حین گذران تحصیلات دانشگاهی از پرداختن به هنر و موسیقی نیز غافل نبود، در کلاس‌های هنری دانشگاه کلمبیا هم شرکت می‌کرد، در سال 1954 موفق شد كه مدرك دكتری خود را تحت نظارت “كارلز تونز“ فیزیكدان مشهور دریافت كند.

علاقه‌ی شدید ”پرفسور جوان” به فیزیك باعث شد كه تحصیلات خود را تا مقطع فوق دكتری در همان دانشگاه ادامه دهد. وی در سال 1338 به موسسه‌ تحقیقاتی آزمایشهای مخابراتی “بل“ در “موری هیل“ واقع در ایالت نیوجرسی رفت و از بدو ورود به موسسه‌، مطالعات خود را در ایده‌ های بكری كه در زمینه‌ی لیزرهای گازی متمركز كرده بود، آغاز كرد.

سرانجام در سال 1960 توانست، فرضیات خود را عملی كند و نخستین لیزر گازی«هلیوم – نئون» جهان را بسازد. این اختراع كه در موارد بسیار گسترده‌ای كاربرد دارد، توجه‌ جامعه‌ علمی بین‌ المللی را به خود جلب كرد، بطوری كه از همان ابتدا سرمایه‌گذاری‌ های وسیعی برای بهره‌مندی از این اختراع انجام شد.

«پروفسور جوان» در سال 1961 به عضویت هیات علمی موسسه‌ تكنولوژی ماساچوست MIT درآمد. وی، پیش از اختراع لیزر گازی، تئوری میزر سه‌سطحی «دستگاه تشدید كننده‌ی ارتعاشات طبیعی اتم یا ذره برای تولید امواج» را مشخص كرده بود.

پروفسور “علی جوان“ بعدها این تئوری را كه در آن، مفهوم میزرها بدون در نظر گرفتن انبوهی از انعكاسها مطرح شده بود به علوم بصری تعمیم داد. این دانمشند ایرانی كه به موفقیتهای برجسته‌ای در زمینه‌ی علوم كوانتوم نیز دست یافته است در طول سالهای 1960 تا 1970 در آزمایشگاه تحقیقاتی خود كه تا حد بزرگترین آزمایشگاه دانشگاهی پژوهش‌های لیزری توسعه یافته بود به كشفیات و موفقیت‌های علمی بزرگی نظیر موارد نایل شد. برخی از زمینه‌های تحقیقاتی”پرفسور علی جوان” عبارتند از:

معرفی فناوری اندازه‌گیری بسامد خاص در دانش نورشناسی

دستیابی به نخستین یافته‌ها در زمینه‌ ساعت‌های اتمی لیزری

پیشرفت‌هایی در زمینه‌ی طیف‌نمایی لیزری

نخستین تجربیات كاربرد لیزر در زمینه‌ تئوری نسبیت و ایزوتروپی‌ فضا

بررسی تاثیرات پیوند شعاعهای نوری با یك آنتن نوری در ذرات میكروسكوپی مواد

تولید لیزرهای گازی با انرژی بالا

رادارهای لیزری چند پایه‌ای

كنترل ساعتهای نوری

استفاده از لیزر در امور پزشكی تشخیص بیماری‌ها

این فیزیكدان صاحب نام ایرانی عضو آكادمی آمریكایی هنر و علوم، آكادمی علوم جهان سوم هیات علمی آكادمی ملی علوم و موسسه‌ی “ تریست” – در حوزه‌ی دستاوردهای علمی – بود.

وی، هم‌چنین در سال 1966 به عضویت “Guggenheim“ و در 1979 و 1995 به عضویت بنیاد “Humbolt“ در آمده است.

پرفسور علی جوان به پاس تلاشهای موفق علمی در زمینه‌ لیزرها – به‌ویژه لیزر گازی، به دریافت نشان‌های افتخار علمی متعددی از جمله مدال “استوارت بلنتین“ از موسسه‌ فرانكلین در سال 1964، مدال بنیاد “ فانی و جان هرتز“ در سال 1966، نشان افتخار ” فردریك ایوز” از انجمن اپتیك در سال 1975 و مدال بین‌المللی “آلبرت انیشتین“ از شورای جهانی فرهنگ در سال 1993 نائل شده است.

دكتر جوان در سالهای اخیر مطالعات و تحقیقات خود را به مبحث الكترونیك در بسامدهای نوری معطوف كرد و تلاش کرد تا با ایجاد الكترونیك از بسامد ( فركانس) رادیویی و تبدیل آن به بسامد امواج نوری، سرعت انتقال اطلاعات را به نحو چشمگیری افزایش دهد.

وی در راستای تحقق این تئوری، مطالعات وسیعی برای استفاده از خصوصیات نوری مواد نانومتری در تولید امواج نوری در مدارهای بسیار ظریف انجام داد كه می‌تواند به فناوری نوینی در ساخت تراشه‌های رایانه‌ای ظریف منجر شود.

در ایران پنجم دی روز لیزر به نام پرفسور علی جوان نامگذاری شده‌است. مناسبتی که برای نامگذاری این روز در نظر گرفته شد، مصادف با روز تولد وی می‌باشد. در سال ۲۰۰۷ از سوی نشریه تلگراف رتبه دوازدهمین انسان نخبه جهان را کسب کرد.

دکتر پرفسور علی جوان در ۲۲ شهریور ماه سال ۱۳۹۵ چهره در نقاب خاک کشید و جهان علم یکی از بزرگان خود را از دست داد.​

پرفسور علی جوان

متولد پنجم/ دیماه / 1305 

مخترع لیزر گازی، استاد تمام فیزیک دانشگاه ام آی تی

دانش آموخته سال ۱۳۲۸ دبیرستان ماندگار البرز

تحصیلات: دکتری فیزیک دانشگاه کلمبیا