معرفي اصول اوليه برنامه ریزی درسی – بخش دوم
29 آبان 1402
1402-08-21 21:49معرفي اصول اوليه برنامه ریزی درسی – بخش دوم
یک برنامه خوب، برنامه ای جامع است. برنامه طراحی شده نباید شما را از جریان عادی زندگی خارج سازد. در یک سال آموزشی، بسیاری از کارهای عادی زندگی را انجام میدهید. اما یک تفاوت عمده در آن به وجود می آید و آن این است که
فعالیت اصلی، حول آماده شدن برای آزمون دور میزند. اگر برنامهای یکساله برای خود ترتیب دهید، مطمئن باشید که وقت کم نمی آورید.
برای ترسیم برنامه خود میتوانید برای هر روز مقدار درسی را که باید خوانده شود، تعیین کنید؛ برای مثال، روز اول ماه را به خواندن 20 صفحه شیمی اختصاص بدهید یا با خود قرار بگذارید که در این روز تا پایان فصل اول زیست شناسی را مرور کنید و این برای دو ساعت اول روز باشد.
زمان خواب شب و خواب بعدازظهر باید مشخص و کافی باشد. اگر بتوانید از ساعت اولیه صبح کار را شروع کنید، بسیار مطلوب خواهد بود.
میتوانید در روزهای ماههای آغازین، ساعاتی کمتر را برای درس خواندن بگذرانید و ماههای آخر را فشرده تر بگذارنید؛ این کار از نظر روانی نیز مفید است؛ زیرا هر چه به روز برگزاری آزمون نزدیکتر میشوید، موضوع برایتان جدی تر میشود.
به این ترتیب، طی ساعات مشخص، در هر روز به مرور چند درس بپردازید و در فاصله های مشخص، ساعتی را برای استراحت اختصاص دهید. پیش نویس برنامه شامل تقسیم کتابها به روزها و ساعات است. معمولاً برنامه ماه اول را میتوان برای بررسی و اصلاح مجدد اختصاص داد.
طی یک ماه اول، هم سختی و هم آسانی درسها برای شما مشخصتر میشود و هم قابلیتهای خود را درمییابید؛
به این ترتیب، از شروع ماه دوم، برنامة دقیقی در پیش رو دارید که در آن برنامه، این موارد ذکر شده است:
تعیین ماه، هفته، روز، ساعات مرور درسها.
ساعات خواب، استراحت، صرف غذا، تفریح.
روزهایی برای تعطیلی.
شما با طراحی چندین برنامهای به دو نکتة مهم دست مییابید؛
نخست آنکه میتوانید اِشراف نسبتاً کاملی به کل برنامة خود پیدا کنید؛ این نگرش از بالا، به شما امکان میدهد تا هماهنگی لازم بین روزها و ماهها را به دست آورده و برنامه موزون و روانی را برای خود ترتیب دهید.
مزیت دوم ترسیم برنامه کلی، این است که به یکباره، کل ساعاتی را که به عنوان ساعت مفید برای فاگیری مواد مختلف لازم دارید، پیش روی شما قرار میگیرد؛
به این ترتیب، جدای از ایام هفته و ماه، به چند صد ساعت زمان در کل دوره زمانی میرسید که برای آماده شدن به آن نیاز دارید؛ ساعاتی که قاعدتاً بخش بر ماهها و روزها میشود و با این قسمت کردن، سهم تعداد ساعتهای مطالعه در هر روز مشخص میشود.
بهترین اثر این نوع تقسیم بندی، آن است که امکان عقب ماندن از برنامه بسیار کاهش می یابد.
شما ممکن است در پایان یک ماه، از برنامه 10 ساعت عقب یا جلو افتاده باشید؛ در این شکل، با سرشکن کردن این ده ساعت در ماه آینده، شاید روی یک ربع یا بیست دقیقه بیشتر وقت گذاشتن بتواند عقب افتادگی شما را جبران کند و در عین حال، فشار چندانی به شما وارد نکند.
در این کار مهم، به یک زمانبندی منطقی، با در نظر گرفتن 5% کل زمان طراحی شده برای وقایع احتمالی دست مییابید.
بعد از تمامی این زمانبندیها و دست یافتن به ساعات مفیدی که طی هر روز باید صرف درس خواندن بکنید، با سعات زیادی روبرو می شوید که به عنوان وقت آزاد، میتواند مکمل بسیار خوب و مطلوبی برای روند پیشرفت شما باشد؛
برنامه کمکی که شما را از دلزدگی و یاس بازدارد و بتواند به عنوان نیرویی انرژی بخش برای ادامه کار عمل کند.
اگر در این ساعات آزاد، برنامه های تفریحی و ورزشی مناسبی را برای خود ترتیب بدهید، توان و انرژی خود را به نقطة مطلوب رسانده اید.
در برنامه خود، زمان مناسبی برای خواب و استراحت از یک سو و صرف غذا و خوراک از سوی دیگر اختصاص دهید؛ از این وقت آزاد میتوانید برای جبران کاستیها و مرور مجدد درسها استفاده کنید.
در اینجا باز هم متذکر میشویم که برنامه ترسیمی شما باید منطبق با واقعیت باشد؛ واقعیتی که در آن هوش و استعداد و توانایی شما به نحو منطقی ارزیابی شده و ساعات مفیدی که برای موفقیت به آن نیاز دارید، در نظر گرفته شود؛ ساعاتی که از یک شخصی به شخص دیگر ممکن است متفاوت باشد.
جوّ خانوادگی و مقتضیات مادی و معنوی خود را به طور کامل در برنامه درسی خود در نظر بگیرید و دریابید چه عواملی کمک حال شما و چه عواملی اهرم بازدارنده شما در اجرای برنامه تنظیمی تان هستند.
در انتهای این بخش باز هم متذکر میشویم که برنامه درسی خود را طوری ترتیب دهید که هر چه به زمان برگزاری آزمون نزدیکتر میشوید، آنرا فشرده تر کنید، در واقع، یکی دو ماه آخر، زمان مرور آن مباحثی است که فرا گرفته اید و در ماه آخر میتوانید، برنامه روزانه فشرده تر و تفریح و سرگرمی کمتر داشته باشید.
در ماه آخر، از نظر روانی نیز بیشتر پذیرای درس خواندن بطور فشرده خواهید بود؛ در این موقع مطالب را کاملاً فرا گرفته و با مرور مجدد، آنها را هر چه بیشتر به ذهن می سپارید.
پس تا حالا این موارد رو در برنامه ریزی هاتون یاد گرفتید:
در دوره آمادگی برای آزمون، برنامه ریزی درسی، چگونگی پیمودن راه را پیش روی شما میگذارد.
در برنامه ریزی، هیچ کس نسبت به شما، آشناتر از خود شما نیست.
اولین چيزی که در محتوای هر برنامه ای خودنمایی میکند، «نظم» است.
کمی صرف انرژی در برنامه ریزی، از اتلاف انرژی در بسیاری جاهای دیگر جلوگیری میکند.
برنامه ریزی کلی برای کی دوره یکسالة آمادگی، به شما یک نگرش جامع و در یک نگاه میزان ساعات مفید مورد لزوم را می دهد.
در برنامه ریزی مشورت کنید.
اجزای برنامه را مشخص کنید. این اجزا شامل ساعات مفید برای مرور درسها، وقت استراحت، تفریح و صرف غذا و خواب است.
پیشنویس برنامه را مورد ارزیابی قرار دهید.
زمانی را نیز برای وقایع احتمالی کنار بگذارید.
جدی باشید؛ اما خشک نباشید، و برای تغییرات احتمالی لازم انعطاف داشته باشید.
—————– مطالعه بخشهای مختلف این مقاله در لینکهای زیر——————-
مهندس اکبر فرزانه
من اکبر فرزانه هستم؛ مدیر سامانه آموزش تخصصی فیزیک کنکور. از اوایل دهه 80 در فضای آموزشی و مشاوره ای فعالیت دارم؛ به طور دقیق تر در زمینه تدریس و تالیف فیزیک کنکور فعالم و علاقه مند و فعال در زمینه مشاوره و برنامه ریزی تحصیلی.
این مجموعه رو راه اندازی کردم که بتونم بدون محدودیت در زمان و مکان به دانش آموزانم در ارتباط باشم.
